18 тамызда Нұрсұлтан Назарбаев халықаралық әуежайының аумағында Тұрақты даму саласындағы мақсаттар бойынша (ТДМ) инсталляциялардың ресми ашылуы өтті. Көрмені қазақстандық экодизайнер Әйгерім Ақенова 2019 жылы Алматыда өткен ТДМ бойынша бірінші өңірлік саммит үшін дайындады.

Арт-объектілердің әрқайсысы жаһандық мақсаттардың бірін ұсынады, оның өзектілігін ашып, мүмкін болатын шешімдерді ұсынады. Көрме заттарын жасау үшін автор қоршаған ортаға ең аз зиян келтіретін табиғи және инновациялық синтетикалық маталарды қолданды. Жауапты тұтыну және өндіріс дизайнер үшін өте маңызды.

Барлық инсталляцияларға үш тілде сипаттама берілген. Көптеген арт-объектілер интерактивті болып табылады: мысалы, «Тұрақты қалалар мен елді мекендер» 11-ші ТДМ  инсталляциясында балалардың армандаған қалалары туралы суреттерімен блокнот бар, оларды қарап шығуға, жазбалар қалдыруға болады.

 «Кедейшілікті жою» 1-ші ТДМ инсталляциясы қазіргі әлемде барлық адамдар цифрлық технологиялардың арқасында өзара байланысты екенін және кедейшілікті кезең-кезеңмен жою тек бірлескен күш-жігердің арқасында мүмкін болатындығын көрсетеді. Баланың бейнесі де кездейсоқ таңдалмаған, өйткені балалар болашаққа көпір болып табылады, сонымен бірге олар халықтың ең осал санаты болып табылады.

«Қымбат емес және таза энергия» инсталляциясы шар түріндегі басымен алтын түсті адам бейнесінде және шыңында перфорациясы электр энергиясын тұтынудың өсуін білдіреді, оның әрбір әрекеті энергиямен байланысты. Бұл ресурс барлығына қолжетімді және экологиялық таза болуы тиіс.

Мүгедектігі бар әйел бейнесіндегі «Лайықты жұмыс және экономикалық өсу» инсталляциясы ТДМ-ның «Ешкімді артта қалдырмау» түйінді қағидатын ұстана отырып, инклюзивті экономикалық өсуге жәрдемдесу және барлығын лайықты жұмыспен қамтамасыз ету қажеттігін көрсетеді.

«Климаттың өзгеруіне қарсы күрес» инсталляциясы климаттың өзгеруінің салдарларын көрсетеді. Металл жақтаудан шыққан адамның фигурасы климаттық өзгерістерге байланысты оның дәрменсіздігін көрсетеді. Манекеннің жоғарғы жағында еріген және тастардан төмен ағып жатқан мұз текшелері, олардың жолындағы барлық нәрсені бұзады. Су жинау үшін «consequences» (салдарлар) сөзі қалқып жүретін орын бар.

Іс-шара БҰҰ Даму бағдарламасының қолдауымен «Нұрсұлтан Назарбаев халықаралық әуежайы» АҚ мен «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ арасындағы ынтымақтастық шеңберінде өтті.

«Тұрақты даму үш негізгі құрамдас бөліктің: экономикалық өсудің, әлеуметтік жауапкершіліктің және экологиялық теңгерімнің тепе-теңдігі кезінде мүмкін болады», - деп атап өтті «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ Басқарма төрағасының орынбасары Бауыржан Мұқан көрмені аша отырып.

Оның айтуынша, экологиялық проблемалар, климаттың жаһандық өзгеруі, әлеуметтік және гендерлік теңсіздік — қазіргі уақытта елдер, корпорациялар мен адамдар шиеленісіп отырған жүйелі дағдарыстар мен жаһандық сын-тегеуріндердің бір бөлігі ғана. Спикердің пікірінше, бұл қақтығыс тұрақты дамудың маңыздылығын түсінуге әкелді. «Қазіргі жағдайда экономиканың тұрақты өсуі жылдам әрі жақсы үйлестірілген қадамдардан басқа, халықты кеңінен тартуды талап етеді. Сондықтан ұсынылған инсталляциялар адамдар үшін планетамыздың шектеулі ресурстарына ұқыпты қарау қажеттігі туралы белгі бола алады», - деп атап өтті институт басшысы.

БҰҰДБ-ның Қазақстандағы Тұрақты өкілінің орынбасары Виталий Времиш өз кезегінде БҰҰДБ елде ТДМ-ды іске асыру бойынша ұлттық күш-жігерді одан әрі қолдауға дайын екенін білдірді.

«Біз осы жылы толық сезінген бүгінгі пандемия мен климаттың өзгеруінің салдарлары, бұл ретте әлемнің барлық елдеріндегі ТДМ-ға қол жеткізуді айтарлықтай бәсеңдетіп, тұрақты дамудың экологиялық, экономикалық және әлеуметтік аспектілері арасындағы байланысты айқындап берді. Осыған байланысты бүгінгі таңда болашақ ұрпақ үшін ең жақсы планетаны қалдыратынымызға көз жеткізу үшін үкіметтің, жеке сектордың, азаматтық қоғамның және азаматтардың үйлесімді серіктестік жұмысы бұрынғыдан да маңызды», - деп атап өтті Виталий Времиш.

ТДМ – бұл 2015 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы әлеуметтік, экономикалық және экологиялық мәселелерді біріктіретін жаһандық стратегия ретінде әзірлеген өзара байланысты 17 мақсат.

2015 жылғы 25 қыркүйекте Нью-Йорктегі БҰҰ штаб-пәтерінде әлемдік көшбасшылар, оның ішінде мемлекеттер мен үкіметтер басшылары кедейлікті жоюға, теңсіздік пен әділетсіздікке қарсы күреске, сондай-ақ климаттық өзгерістерге байланысты проблемаларды шешуге бағытталған тұрақты дамудың 17 мақсатының тізімін қамтитын   2030 жылға дейінгі кезеңге арналған тұрақты даму саласындағы күн тәртібін қабылдады.

Қазақстанда 2018 жылғы тамызда ҚР Премьер-Министрі орынбасарының төрағалығымен тұрақты даму мақсаттары жөніндегі үйлестіру кеңесі құрылды. Ұлттық экономика министрлігі Кеңес жұмысының үйлестіру органы болып табылады. ТДМ бойынша Хатшылықтың рөлінде «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ ресми түрде бекітілді, ол елде ТДМ-ны іске асыру мен ұлттандыруға сараптамалық-талдамалық қолдау көрсетеді.